Το φετινό συνέδριό της ΚΕΔΕ βρίσκει την Τοπική Αυτοδιοίκηση
αντιμέτωπη με μια μεγάλη πρόκληση: την αλλαγή του Καλλικράτη και την
προώθηση μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης στη λειτουργία του Κράτους και
της Αυτοδιοίκησης. Με βάση αυτή την πρόκληση, ποιος είναι κατά τη γνώμη
σας ο οδικός χάρτης που πρέπει να χαράξει το συνέδριο και εν γένει η
Αυτοδιοίκηση;
Το ετήσιο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ που θα γίνει στα Ιωάννινα
αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία για την μεγάλη οικογένεια της Αυτοδιοίκησης
προκειμένου να εκμεταλλευτεί την συγκυρία της μεταρρύθμισης του
Καλλικράτη και να προτείνει ουσιαστικές τομές και μόνιμες ρήξεις με το
αμαρτωλό παρελθόν του κρατικοδίαιτου μοντέλου διακυβέρνησης που δυστυχώς
δεν κατάφερε να δώσει αναπτυξιακή ώθηση ούτε στη Χώρα συνολικά, ούτε
όμως στις τοπικές κοινωνίες.
Στο συνέδριο πρέπει να ακούσουμε τους
πάντες: τους Δημάρχους, τα Κόμματα, την Κυβέρνηση, τους Δημ. Συμβούλους,
τους Διευθυντές και τα στελέχη των Δήμων, αλλά και όσους σχετίζονται
άμεσα με τη λειτουργία των ΟΤΑ όπως είναι οι Περιφέρειες, οι
Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Πρέπει να είναι ένα
συνέδριο ουσίας και όχι τύπων, να πάμε στα Γιάννενα με τη φαρέτρα μας
γεμάτη προτάσεις, ιδέες και όρεξη για συζήτηση.
Η αλλαγή του Καλλικράτη
πρέπει να συζητηθεί άρθρο άρθρο και όχι με γενικότητες. Να προτείνουμε
ένα νέο τρόπο ελέγχου των αποφάσεων των Δήμων που δεν θα δημιουργεί τις
σημερινές απαράδεκτες τεράστιες καθυστερήσεις στην υλοποίηση και της πιο
απλής απόφασης. Να προτείνουμε αλλαγή βασικών διαδικασιών όπως π.χ. οι
αναμορφώσεις των Προϋπολογισμών ή οι εγκρίσεις δαπανών, τις οποίες πλέον
δυσχεραίνει τραγικά το Π.Δ. 80/2016. Να δούμε αναλυτικά όλα τα θέματα
της καθημερινότητας ενός Δήμου, ξεφεύγοντας από περιττές θεωρίες και
ατέρμονες συζητήσεις.
Κομβικό σημείο για το μέλλον και το νέο ρόλο που πρέπει να
έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αποτελεί η δρομολογούμενη αλλαγή του
θεσμικού πλαισίου που τη διέπει. Ποιες αλλαγές θεωρείτε καθοριστικές,
ούτως ώστε να μπορούν οι δήμοι να αποφασίζουν για το μέλλον των τοπικών
τους κοινωνιών, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, για
βιώσιμες και έξυπνες πόλεις, για τη διασφάλιση της διαφάνειας, για τη
μεταρρύθμιση του κράτους και της ίδιας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
Θα σας πω ένα απλό παράδειγμα. Όταν τα Δημοτικά Συμβούλια ψηφίζουν
τον Προϋπολογισμό του Δήμου, ο οποίος πρώτα έχει συζητηθεί αναλυτικά
στην Εκτελεστική και στην Οικονομική Επιτροπή, αναλώνονται σε πολύωρες
συζητήσεις, όχι σπάνια και σε αντεγκλήσεις και διαμάχες, προκειμένου στο
τέλος να καταλήξουν στην οριστική ψήφιση του Προϋπολογισμού. Τον
συζητούν κωδικό κωδικό, τίτλο τίτλο, δαπάνη δαπάνη. Στη συνέχεια ο
Προϋπολογισμός εγκρίνεται από το αρμόδιο όργανο (Αποκ/νη) και αρχίζει η
υλοποίησή του.
Για να υλοποιηθούν όμως οι δαπάνες απαιτούνται δεκάδες
νέες αποφάσεις τόσο των συλλογικών όσο και των μονομελών οργάνων των
Δήμων (τεκμηριωμένο αίτημα, ανάληψη υποχρέωσης, έγκριση δαπάνης, έγκριση
διάθεσης πίστωσης κ.λπ.). Γιατί;Γιατί πρέπει οι Δήμοι να αναλώνονται σε
μια τεράστια γραφειοκρατία για να αγοράσουν π.χ. κάδους απορριμμάτων ή
πινακίδες σήμανσης, τη στιγμή που όλες οι δαπάνες έχουν περάσει από
έγκριση του Δ.Σ όταν ψηφίζεται ο Προϋπολογισμός;
Πρόκειται για παράνοια
ελληνικής εμπνεύσεως. Ξεκάθαρα πράγματα. Αυτά είναι που πρέπει να δούμε.
Τον παραλογισμό νομοθετημάτων όπως το Π.Δ. 80/2016 για τις αναλήψεις
υποχρέωσης και το Ν.4412/2016 που διέλυσε κάθε έννοια αυτοδιοίκησης
στους Δήμους αφού εδώ και 1 και πλέον χρόνο, ειδικά οι μικροί Δήμοι,
αδυνατούν να κάνουν δημοπρασίες και ουσιαστικά έργα. Όσο ο νομοθέτης
αποφασίζει χωρίς να έχει καμία επαφή με τον καθημερινό τρόπο λειτουργίας
και τις ανάγκες των Δήμων, η ανάπτυξη δεν μπορεί να υπηρετηθεί.
Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι μία από τις αλλαγές του
Καλλικράτη, αφορά στην εφαρμογή της απλής αναλογικής από τις
αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Αντιθέτως η θέση της ΚΕΔΕ είναι ότι
πρώτα πρέπει να μεταρρυθμιστεί το κράτος και μετά να γίνει οποιαδήποτε
συζήτηση για αλλαγή εκλογικού συστήματος. Ποια είναι η δική σας θέση;
Απλή αναλογική δε σημαίνει ταυτόχρονα και απαραίτητα περισσότερη
δημοκρατία. Είναι μια επίφαση, μια ιδεοληψία. Οι συναινέσεις και οι
συνέργειες που είναι απαραίτητες για τη Χώρα σε όλα τα επίπεδα
διοίκησης, δεν επιβάλλονται από Νόμους, αλλά τις επιβάλλει η ίδια η
κοινωνία και αν θέλετε να πάμε ένα βήμα παραπέρα, ειδικά τα ζητήματα
πολιτικών συνεργασιών θα πρέπει να εμφυτεύονται μέσα από το σύστημα
εκπαίδευσης που διαμορφώνει τους ηγήτορες του αύριο.
Δεν είναι τυχαίο
ότι η Ελλάδα άρχισε να αποκτά κυβερνήσεις συνεργασίας (εξ ανάγκης
φυσικά) μόλις πριν λίγα χρόνια, ενώ όλη η Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη τις
θεωρεί δεδομένες από δεκαετίες. Είναι θέμα παιδείας και κουλτούρας. Οι
προτεραιότητες της Αυτοδιοίκησης είναι άλλες και ζέουσες και σίγουρα όχι
η απλή αναλογική. Πώς θα διοικηθούν οι Δήμοι; Θα υπάρχουν δικλείδες
ασφαλείας; Θα μπορεί ο Δήμαρχος να έχει ουσιαστική εκτελεστική και
αποφασιστική ισχύ ή θα είναι απλά ένα υποχείριο των παρατάξεων της
Αντιπολίτευσης που στο βωμό της αντιπολιτευτικής τους κόντρας με τον
εκάστοτε Δήμαρχο θα λένε όχι σε όλα;
Μέχρι στιγμής δεν έχουμε λάβει
καμία απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα. Ας λύσει πρώτα η Κυβέρνηση τα
προβλήματα που δημιούργησε με το Ν.4412 και τα υπόλοιπα τα συζητάμε
αργότερα. Προτεραιότητα είναι να εκτελούνται έργα ανάπτυξης και
βελτίωσης της ζωής των δημοτών, όχι το ζήτημα του εκλογικού συστήματος.
Ένα από τα βασικά αιτήματα που προβάλει η Αυτοδιοίκηση σήμερα
είναι να της δοθεί η δυνατότητα να συμβάλει ουσιαστικά στην αναπτυξιακή
ανασυγκρότηση της χώρας, την επιστροφή της κοινωνίας στην κανονικότητα,
και τον επαναπατρισμό των νέων που «έδιωξε» η κρίση. Με ποιον τρόπο και
ποια εργαλεία θεωρείτε ότι μπορούν να στηριχθούν οι αναπτυξιακές
δυνατότητες των δήμων σήμερα;
Καταρχήν θα πρέπει οι Δήμοι να έχουν ενεργό συμμετοχή στο ΕΣΠΑ και σε
όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία, χωρίς την ανάγκη και υποχρέωση
παρέμβασης των Περιφερειών ή άλλων φορέων. Τα χέρια των Δήμων είναι
δεμένα. Οι δημοπρασίες έργων έχουν γίνει εξαιρετικά χρονοβόρες και
δύσκολες. Η γραφειοκρατία έχει υπερβεί κάθε όριο ανοχής και το προσωπικό
μειώνεται διαρκώς. Με τα δεδομένα αυτά οι αναπτυξιακές μας δυνατότητες
είναι ελάχιστες.
Μετά βίας οι περισσότεροι Δήμοι καταφέρνουν να μαζέψουν
τα σκουπίδια και να διατηρήσουν ένα ανεκτό επίπεδο στην ύδρευση και τον
ηλεκτροφωτισμό. Για ποια ανάπτυξη μιλάμε όταν π.χ. ο Δήμος Κυθήρων
χρειάζεται το λιγότερο 30 υπαλλήλους και διαθέτει μόνο 12; Θα πρέπει να
δοθεί άμεσα νέο μόνιμο επιστημονικό προσωπικό, να μειωθεί η
γραφειοκρατία, να αλλάξει ο τρόπος έγκρισης δαπανών και δημοπρασιών
έργων, να πάρουμε καλές πρακτικές από άλλες χώρες της Ε.Ε. που έχουν
προχωρήσει πολλά βήματα μπροστά και έχουν κάνει αληθινή αποκέντρωση.
Πώς
θα φέρουμε πίσω τους νέους των Κυθήρων όταν το επιδοτούμενο αεροπορικό
εισιτήριο από την Αθήνα για τα Κύθηρα κοστίζει 120€ ή όταν οι κάτοικοι
του νησιού έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με ένα κάτοικο του
Κολωνακίου; Για να έρθουν πίσω οι νέοι χρειάζονται νέες βιώσιμες θέσεις
εργασίας που κατά τη γνώμη μου δεν πρέπει να ανήκουν στο δημόσιο τομέα
που είναι υπερκορεσμένος. Οι Δήμοι σε αυτό ελάχιστα μπορούν να συμβάλουν
με τα σημερινά θεσμικά τους δεδομένα.
Είναι γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην οκταετία της
κρίσης υπέστη πρωτοφανείς περικοπές των εσόδων της, ενώ και ο κρατικός
προϋπολογισμός του 2018 προβλέπει περαιτέρω μειώσεις. Ποιες θεωρείτε ότι
πρέπει να είναι οι άμεσες οικονομικές διεκδικήσεις των δήμων;
Οι Δήμοι οικονομικά αιμορραγούν. Η κρατική χρηματοδότηση (ΚΑΠ και
ΣΑΤΑ) μειώνεται διαρκώς (παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις), ενώ
η δυνατότητα ρύθμισης οφειλών μέχρι 120 δόσεις έχει εκτροχιάσει τους
δημοτικούς προϋπολογισμούς κυρίως στον κρίσιμο τομέα των ανταποδοτικών
εσόδων.
Προτείνω να υπάρξει μια προγραμματική συμφωνία ανάμεσα στην ΚΕΔΕ
και την Κυβέρνηση με στόχο τη σταδιακή απόδοση των παρακρατηθέντων
πόρων στην Αυτοδιοίκηση σε ένα ορίζοντα πενταετίας ή εξαετίας με
δέσμευση ετήσιας κατανομής. Δηλαδή, να συμφωνήσει η Κυβέρνηση ότι στον
κρατικό προϋπολογισμό του 2019 για παράδειγμα, θα εγγράψει επιπλέον ποσά
χρηματοδότησης στους ΟΤΑ της τάξης π.χ. του 5 ή του 10% του συνόλου των
πόρων που έχουν παρακρατηθεί μετά το 2009. Εξάλλου η Κυβέρνηση μιλάει
για πλεόνασμα, έξοδο από τα μνημόνια, ανάπτυξη.
Αν αυτά ισχύουν, θα
πρέπει να αποδώσει τους πόρους των Δήμων που παρακράτησε εδώ και χρόνια.
Η διεκδίκηση πρέπει να είναι ισχυρή. Να γίνουν κινητοποιήσεις. Να
κλείσουμε τους Δήμους αν χρειαστεί. Να ενημερώσουμε τον κόσμο για την
τραγική οικονομική κατάσταση των Δήμων. Αλλιώς οι πόροι διαρκώς θα
μειώνονται και κάποια στιγμή θα μηδενιστούν.
-------------------------------------
Πηγή: localit.gr
-------------------------------------
