Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010

Το τρίπτυχο των μέτρων «περιορισμού» της Αθήνας

Αύξηση προστατευόμενων περιοχών, κατάργηση παρεκκλίσεων και τόνωση του κέντρου

Η κατάργηση των παρεκκλίσεων στις εκτός σχεδίου περιοχές της Αττικής, η επέκταση των Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου και η αύξηση των προστατευόμενων περιοχών, ώστε να φθάσουν σε έκταση το 1/3 του νομού είναι το βασικό «τρίπτυχο» μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πρωτεύουσας, που επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ολα αυτά, στο πλαίσιο του νέου ρυθμιστικού σχεδίου που θα παρουσιαστεί έως το τέλος του έτους. Ανάμεσα στις βασικές αλλαγές που το νέο πλαίσιο θα φέρει είναι η διατήρηση ή «επανένταξη» παραγωγικών δραστηριοτήτων χαμηλής όχλησης «μέσα» στο Λεκανοπέδιο, η μείωση του συντελεστή δόμησης στις πλέον πυκνοδομημένες περιοχές, η πρόβλεψη μέτρων για τη διατήρηση της κατοικίας στο κέντρο Αθήνας και Πειραιά, η επέκταση μετρό, τραμ και προαστιακού και η ανάδειξη του κτήματος Τατοΐου.

Η υπουργός Περιβάλλοντος, Τίνα Μπιρμπίλη, έχει δεσμευθεί ότι θα δώσει το νέο ρυθμιστικό σχέδιο σε διαβούλευση έως τα τέλη του έτους. Ωστόσο, έπειτα από πιέσεις του υπουργείου Υποδομών, δέχθηκε να παρουσιαστεί νωρίτερα το σκέλος που αφορά την οργάνωση των μετακινήσεων στο νομό (συγκοινωνίες και οδικοί άξονες).

Οι μεταφορές
«Οσον αφορά τις μεταφορές, στόχος είναι να αυξηθούν οι μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς από 40% σε 50% μέσα στην επόμενη δεκαετία», εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ), κ. Γιάννης Πολύζος. Οι βασικές προτάσεις έως το 2020 συνοψίζονται στα εξής:
– Για το Μετρό, ολοκλήρωση της γραμμής 3 (Αιγάλεω - Πειραιάς) και κατασκευή της νέας γραμμής 4 (Αλσος Βεΐκου - Μαρούσι μέσω κέντρου).
– Για τον προαστιακό, ολοκλήρωση των εργασιών στο τμήμα Τρεις Γέφυρες - Πειραιάς και πύκνωση των δρομολογίων με Θήβα και Χαλκίδα.
– Για το τραμ, προβλέπει τρεις επεκτάσεις (αμαξοστάσιο Ελληνικού - Μετρό Αργυρούπολης, Σύνταγμα - Πλατεία Αιγύπτου, Πειραιάς - Κερατσίνι) και δύο νέες γραμμές (Καμίνια - Πειραϊκή, Σταθμός Λαρίσης - Πλατεία Αιγύπτου).

Οσον αφορά τις υποδομές, το σχέδιο δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί. Για την επέκταση της Αττικής Οδού, το υπουργείο Υποδομών προτείνει την επέκταση έως τη λεωφόρο Βουλιαγμένης (για την οποία υπάρχει και η συναίνεση του υπουργείου Περιβάλλοντος), τη μετακίνηση της σήραγγας Υμηττού νοτιότερα, στην Ανω Γλυφάδα και τη σύνδεση με Κορωπί και, τέλος, την ολοκλήρωση του τμήματος βορείως του αεροδρομίου.

Το σημαντικότερο τμήμα του νέου Ρυθμιστικού, όμως, αφορά την οικιστική εξέλιξη της Αθήνας. «Στόχος μας είναι να ανασχεθεί η επέκταση της Αθήνας και να δοθεί έμφαση στο Λεκανοπέδιο», λέει στην «Κ» ο κ. Πολύζος. «Οι επεκτάσεις των σχεδίων πόλης, λ.χ. στα Μεσόγεια, είναι μια εύκολη αλλά ακριβή λύση, που οδηγεί στη δημιουργία μιας άνευρης πόλης, χωρίς βασικές υποδομές». Οπως εξηγεί, το νέο Ρυθμιστικό θα προβλέπει και άμεσα μέτρα (όπως η κατάργηση των παρεκκλίσεων στην εκτός σχεδίου δόμηση και η αύξηση των ζωνών οικιστικού ελέγχου), αλλά και έμμεσα μέτρα (όπως η αύξηση των προστατευόμενων χώρων πρασίνου, αλλά και του καθεστώτος προστασίας της αγροτικής γης) για τον περιορισμό της επέκτασης της πόλης.

Οσον αφορά τα κέντρα της Αθήνας και Πειραιά, το νέο ρυθμιστικό έχει τη φιλοδοξία να ανασχέσει την υποβάθμισή τους. «Θα καθοριστεί η ταυτότητα και ο μελλοντικός χαρακτήρας μιας ευρύτερης πολεοδομικής ενότητας που θα περικλείει μεγάλα τμήματα των δήμων Αθήνας και Πειραιά», αναφέρει ο κ. Πολύζος. «Το πλαίσιο θα ζητεί τη θέσπιση κινήτρων για την ενίσχυση της κατοικίας και των χρήσεων που φιλοξενούν επαγγελματικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Για παράδειγμα, την αναπροσαρμογή του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού ακινήτων, που επιδρά στον φόρο εισοδήματος, στο Φόρο Ακίνητης Περιουσίας και σε άλλα, την αναπροσαρμογή των δημοτικών τελών, την παροχή κινήτρων για την αγορά πρώτης κατοικίας κ.λπ. Θα προτείνει, επίσης, τη μείωση του συντελεστή δόμησης εκεί όπου είναι υπερβολικά υψηλός. Το κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά είναι το μεγάλο μας στοίχημα».
Στόχος να πρασινίσει το 1/3 της Αττικής

Ακόμα μία από τις διαφοροποιήσεις του νέου ρυθμιστικού σχεδίου θα είναι η αύξηση του «πλέγματος» πρασίνου στην Αττική και η αυστηροποίηση του καθεστώτος προστασίας του, ως μέσο για την ανάσχεση της δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές. «Στόχος είναι το 1/3 της Αττικής να είναι πράσινο που θα προστατεύεται με αυστηρούς όρους», τονίζει στην «Κ» ο κ. Πολύζος. Στο πλαίσιο αυτό θα προωθηθεί:

– Πλαίσιο για την προστασία των ορεινών όγκων της δυτικής Αττικής (Πατέρας, Γεράνεια, Πάστρα, Κιθαιρώνας, περίπου 500.000 στρέμματα).

– Μελέτη για την οργάνωση και προστασία του κτήματος Τατοΐου (περίπου 9.500 στρέμματα). Οι κατευθύνσεις είχαν δοθεί από το Προεδρικό Διάταγμα προστασίας της Πάρνηθας και αφορούν στην μετατροπή των παλαιών ανακτόρων σε χώρους φιλοξενίας υψηλών προσώπων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Και την εκμετάλλευση των βοηθητικών κτιρίων με χρήσεις αναψυχής, αθλητισμού, πολιτισμού και εκπαίδευσης.

– Τη δημιουργία «θεματικού ιστορικού πάρκου εξόρυξης μεταλλεύματος» στη Λαυρεωτική, δηλαδή την ίδρυση ενός εκτεταμένου υπαίθριου μουσείου.

– Την επέκταση των ορίων προστασίας του Υμηττού προς το Νότο κατά 2.200 στρέμματα και τη διασύνδεσή του με το παραλιακό μέτωπο (Φασκομηλιά).

– Την αυστηροποίηση του καθεστώτος προστασίας των ορεινών όγκων Πεντέλης, Λαυρεωτικής και Αιγάλεω.

Τη δημιουργία αυστηρότερου πλαισίου για τα νησιά της Αττικής (Σαλαμίνα, Αίγινα, Αγκίστρι αλλά και Πόρος - Τροιζηνία, Υδρα, Σπέτσες, Κύθηρα - Αντικύθηρα), με θέσπιση ζωνών χρήσεων γης, περιορισμών δόμησης και οριοθέτηση των ευαίσθητων περιβαλλοντικά περιοχών.

– Την οργάνωση των αξιόλογων ιστορικών και φυσικών στοιχείων της δυτικής Αττικής σε ενιαίο πάρκο.

Ενα από τα «αινίγματα», πάντως, που δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί για το νέο Ρυθμιστικό αφορά την περιοχή γύρω από το αεροδρόμιο των Σπάτων. Η πρόταση της προηγούμενης ηγεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ προέβλεπε την ενδυνάμωση των μεγάλης κλίμακας εμπορικών χρήσεων (που εν τω μεταξύ εξασφάλισαν γη σε τιμές... χωραφιών), επιλογή που όμως οδηγεί σε νέα πληθυσμιακή αύξηση τα Μεσόγεια.

Καινοτόμες προτάσεις για τον νέο Ελαιώνα

Μία από τις βασικές «στροφές» του νέου ρυθμιστικού πλαισίου σε σχέση με το παρελθόν αφορά τα 9.000 στρέμματα του Ελαιώνα. Το ισχύον προέβλεπε τη σταδιακή μετατροπή της περιοχής σε πόλο πρασίνου, με την απομάκρυνση της βιομηχανικής δραστηριότητας. Σήμερα, το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο θα προτείνει (σχεδόν) το αντίθετο: τη διατήρηση της παραγωγικής δραστηριότητας στην περιοχή, αλλά με καλύτερους όρους.

«Ενας από τους στόχους του νέου Ρυθμιστικού θα είναι η συμφιλίωση της πόλης με τον παραγωγικό ιστό. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οτιδήποτε παραγωγικό θεωρείτο κακό και έπρεπε να διωχθεί εκτός Αττικής. Σήμερα, πιστεύουμε ότι το να έχεις μια παραγωγική βάση μέσα στην πόλη, με υποδομές και αυστηρούς όρους ως προς τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες είναι προς όφελος της πόλης», εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, κ. Γιάννης Πολύζος. «Το Προεδρικό Διάταγμα του 1995 προέβλεπε τη μετατροπή του 40% του Ελαιώνα σε πράσινο.

Ούτε αυτός ο στόχος επετεύχθη ούτε η εξυγίανση της περιοχής προχωρεί όπως την είχαν τότε οραματιστεί. Αντίθετα, η σημερινή κατάσταση ευνοεί τους “μεσάζοντες”, που αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις, προσβλέποντας σε υπεραξίες». Σύμφωνα με τον κ. Πολύζο, το νέο Ρυθμιστικό θα προτείνει τη συγκράτηση της παραγωγικής δραστηριότητας στον Ελαιώνα, αλλά με αυστηρότερους περιβαλλοντικούς όρους που θα αποτρέπουν τις βιομηχανίες μεγάλης όχλησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η προθεσμία που έδινε το Π.Δ. του 1995 για την μετεγκατάσταση των επιχειρήσεων από τον Ελαιώνα έληξε στα τέλη του 2009, αφήνοντας σήμερα περισσότερες από 50 επιχειρήσεις (από συνεργεία αυτοκινήτων έως τσιμεντοβιομηχανίες) χωρίς άδεια. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Βιομηχανίας, κ. Αλεξ. Φούρλας, καταβάλλεται προσπάθεια ώστε να λυθεί προσωρινά το πρόβλημα με μια παράταση 2 - 3 ετών, μέχρι να καταλήξει η Πολιτεία στους νέους στόχους της. «Το πρόβλημα είναι ιδιαιτέρα σύνθετο καθώς πολλές επιχειρήσεις θέλουν να μετεγκατασταθούν, αλλά δεν βρίσκουν χώρο», αναφέρει ο κ. Φούρλας. «Είμαστε σε μια περίοδο κρίσης, επομένως το πιο σοφό θα ήταν να δοθεί μια προσωρινή αδειοδότηση στις επιχειρήσεις».
------------------------------------------------
Πηγή: kathimerini.gr-Του Γιωργου Λιαλιου
------------------------------------------------