«Προίκα» πλέον των 5,8 δις ευρώ στις αγροτικές περιοχές προσδοκά το νέο ΕΣΠΑ

Τα προσδοκώμενα κονδύλια των δημοσίων δαπανών που θα δοθούν από το νέο ΕΣΠΑ για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που ασχολούνται με την αλιεία, ξεπερνούν τα 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ.

Συγκεκριμένα οι επίσημες εκτιμήσεις, όπως αυτές κατατέθηκαν προς έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το βράδυ της Πέμπτης 17 Ιουλίου, τα υπολογίζουν σε 5.816.321.543 ευρώ.

Σύμφωνα με τον πίνακα που συνοδεύει την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, το εν λόγω ποσό προκύπτει ως εξής:

-Από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) η κοινοτική συμμετοχή για την αγροτική ανάπτυξη είναι στα 4.223.960.793 ευρώ, ενώ η εκτίμηση της δημόσιας δαπάνης είναι στα 5.297.950.991 ευρώ.

-Από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) η κοινοτική συμμετοχή είναι στα 388.777.914 ευρώ, ενώ η εκτίμηση της δημόσιας δαπάνης είναι στα 518.370.552 ευρώ.

 

Συνολικά έχουμε 4.612.738.707 από κοινοτικούς πόρους (ΕΓΤΑΑ + ΕΤΘΑ) και εκτίμηση δημόσιας δαπάνης το προαναφερθέν ποσό των 5.816.321.543 ευρώ.

 

Σημειώνεται πως για τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (νέο ΕΣΠΑ) για την περίοδο 2014-2020, που υποβλήθηκαν προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα κονδύλια που θα διατεθούν είναι συνολικής κοινοτικής συμμετοχής 20.980.631.530 ευρώ και συνολικής εκτίμησης δημόσιας δαπάνης ύψους ποσού 26.073.428.165 ευρώ.

 

Εκτός των επιχειρησιακών προγραμμάτων «Αγροτικής Ανάπτυξης» και «Αλιεία και Θάλασσα» (το οποίο αναμένεται να υποβληθεί εντός του Οκτωβρίου 2014 σύμφωνα με τις απαιτήσεις του σχετικού Κανονισμού) τα προαναφερθέντα συνολικά ποσά θα χρηματοδοτήσουν επί πλέον πέντε τομεακά και δεκατρία περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα.

 

Η αρχιτεκτονική του νέου ΠΑΑ

 

Όπως περιγράφεται στην ανακοίνωση του υπ. Ανάπτυξης, το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) στοχεύει στην ανάπτυξη και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού χώρου, στη μετάβαση σε ένα ισχυρό, αειφόρο αγρο-διατροφικό σύστημα και στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας των αγροτικών περιοχών. Παράλληλα, το «Αλιεία και Θάλασσα» αποσκοπεί στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, στη διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και στην προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων.

 

Όσον αφορά την αρχιτεκτονική δομή τους, όπως αυτή περιγράφεται στο κείμενο της συμφωνίας για το νέο ΕΣΠΑ, είναι πολυτομεακά στοχεύοντας κυρίως στην εξυπηρέτηση των στόχων των χρηματοδοτικών προτεραιοτήτων:

-Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων (ιδιαίτερα των ΜΜΕ), μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας

-Ανάπτυξη και αξιοποίηση ικανοτήτων ανθρώπινου δυναμικού – ενεργός κοινωνική ενσωμάτωση

-Προστασία του περιβάλλοντος – μετάβαση σε μία οικονομία φιλική στο περιβάλλον

 

Το ΠΑΑ στοχεύει στην επίτευξη της ολοκληρωμένης ανάπτυξης και της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας του αγροτικού χώρου μέσω της μετάβασης σε ένα ισχυρό, αειφόρο αγρο-διατροφικό σύστημα και της αύξησης της προστιθέμενης αξίας των αγροτικών περιοχών. Οι χωρικές, θεματικές ή τομεακές ιδιαιτερότητες που έχουν ανακύψει θα προσεγγιστούν μέσα από ειδικά σχεδιασμένες ομάδες μέτρων με κοινή προκήρυξή τους ή/και ιδιαίτερη βαθμολογία των δικαιούχων.

 

Η αποκεντρωμένη εφαρμογή του ΠΑΑ 2014-2020 σε περιφερειακό επίπεδο θα πραγματοποιηθεί κυρίως με γνώμονα τα αποτελέσματα της έξυπνης εξειδίκευσης των Περιφερειών αλλά και το αν οι πολιτικές που εξυπηρετούν έχουν οριζόντιο ή χωρικό χαρακτήρα.

 

Εκχώρηση πράξεων σε περιφερειακό επίπεδο

 

Παράλληλα στις 13 περιφέρειες εκχωρείται από το Τομεακό Πρόγραμμα της Αγροτικής Ανάπτυξης η διαχείριση περίπου 30% των πόρων του Αγροτικού Ταμείου.

 

Για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 η εκχώρηση διαχείρισης μέτρων και δράσεων του ΠΑΑ 2014-2020, στις Αυτοδιοικητικές Περιφέρειες, θα ακολουθήσει ένα μοντέλο εκχώρησης, με στόχο να επιμεριστούν ισόρροπα αρμοδιότητες σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο για τη διασφάλιση των διαδικασιών, την αμεσότερη επικοινωνία, την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση προβλημάτων καθώς και την ασφαλέστερη επίτευξη του στόχου της απορρόφησης των πόρων.

 

Τα κριτήρια στα οποία θα βασιστεί η διαδικασία εκχώρησης αφορούν κυρίως στο εάν:

-τα μέτρα αφορούν μεν οριζόντιες πολιτικές και στρατηγικές, των οποίων η εφαρμογή δεν περιορίζεται απαραίτητα στα γεωγραφικά όρια των Περιφερειών, αλλά έχει πραγματοποιηθεί περιφερειακή εξειδίκευση της εφαρμογής (πχ Διαχειριστικά σχέδια απορροής λεκανών)

-τα μέτρα αφορούν σε περιφερειακές ιδιαιτερότητες και χωρικές ανάγκες, που αναγνωρίζονται και εξειδικεύονται μέσα από σχετικές μελέτες για την έξυπνη εξειδίκευση των περιφερειών και τις δράσεις συμπληρωματικότητας προς αυτές,

-το επίπεδο υποδομών υποστήριξης, αλλά και η ύπαρξη στελεχιακού δυναμικού των Περιφερειών δύναται να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις ανάγκες του απαιτητικού πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης των σχετικών μέτρων και δράσεων,

-για τα σχετικά μέτρα σχεδιάζεται η εφαρμογή ολοκληρωμένων έργων, που απαιτεί προκήρυξη προκαθορισμένης ομάδας μέτρων/δράσεων και κατάθεση ενιαίας αίτησης, βάσει επιχειρηματικού σχεδίου που θα απαντά σε δεδομένες ανάγκες των εν δυνάμει δικαιούχων χωρικές  ή τομεακές.

-επιτυγχάνεται για τους δικαιούχους αλλά και την διοίκηση, μείωση διοικητικού βάρους (εγγύτητα αποφάσεων, επιτάχυνση διαδικασιών, παροχή δυνατότητας στους δικαιούχους να υποβάλλουν ολοκληρωμένα επενδυτικά σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο, κ.λπ.).

 

Εξειδικεύοντας το προαναφερόμενο μοντέλο εκχώρησης θα προβλέπονται κατ’ αρχάς τα ακόλουθα:

-Το θεσμικό πλαίσιο και οι βασικοί όροι και κριτήρια των εκχωρούμενων μέτρων/δράσεων διαμορφώνονται κεντρικά έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις επιλεγμένες στρατηγικές επιλογές του ΥπΑΑΤ. Σε περιφερειακό επίπεδο κάθε Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης (ΕΦΔ) δύναται να προβεί σε εξειδικευμένη, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε Περιφέρειας, πρόσκληση, υποδοχή των αιτήσεων των εν δυνάμει δικαιούχων, κατάταξη των εν δυνάμει δικαιούχων/πράξεων ανάλογα με τα τεθέντα κριτήρια επιλογής, ένταξη των δικαιούχων/πράξεων και τέλος υλοποίηση.

-Η Διαχειριστική Αρχή του ΥπΑΑΤ έχει την ευθύνη για το συντονισμό και την εποπτεία των φορέων. Αναλυτικότερα η ΔΑ εκτελεί ελέγχους εποπτείας καθ’ όλη τη διάρκεια της υλοποίησης και παράλληλα σε περιφερειακό επίπεδο κάθε ΕΦΔ υποχρεούται για την αποστολή των στοιχείων όπως αυτά οριστούν στο Σύστημα Διαχείρισης & Ελέγχου ΠΑΑ 2014-2020 και στην απόφαση της εκχώρησης των πόρων. Σε περίπτωση που ορισμένοι ΕΦΔ αδυνατούν να επιτύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί, για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του ΠΑΑ 2014-2020, θα περιγραφεί ρήτρα με την οποία δύναται να ανακαλείται η σχετική εκχώρηση. 

 

Τα μέτρα που εκχωρούνται

 

Τα μέτρα/δράσεις για τα οποία πρόκειται να εκχωρηθεί για το σύνολο ή μέρος του προϋπολογισμού  η διαχείριση των πόρων και αρμοδιοτήτων είναι κατ’ αρχάς τα ακόλουθα:

-Τουλάχιστον το 30% των πόρων του ΕΓΤΑΑ που αφορά σε δράσεις του άρθρου 17§1 που αφορούν σε επενδύσεις που βελτιώνουν τις συνολικές επιδόσεις και τη βιωσιμότητα της γεωργικής εκμετάλλευσης, στοχευμένα σε προϊόντα και ανάγκες που αναδεικνύονται από τις περιφερειακές μελέτες για τον αγροδιατροφικό τομέα.

-Τουλάχιστον το 25% των πόρων του ΕΓΤΑΑ που αφορά σε δράσεις του άρθρου 17§2 που αφορούν την μεταποίηση, εμπορία ή/και ανάπτυξη των γεωργικών προϊόντων. Η περιφερειακή στόχευση θα είναι σε προϊόντα και ανάγκες που αναδεικνύονται από τις περιφερειακές μελέτες για τον αγροδιατροφικό τομέα, σεβόμενοι τη στρατηγική και τις προτεραιότητες του ΠΑΑ 2014-2020. Οι επενδύσεις θα αφορούν σε συνολικούς προϋπολογισμούς μέχρι 1 εκ. €

-Τουλάχιστον το 70% του προϋπολογισμού δράσεων για την ενίσχυση εκκίνησης επιχείρησης για νέους αγρότες, ανάλογα με τις περιφερειακές ιδιαιτερότητες,

-Το 100% του προϋπολογισμού δράσεων για την ενίσχυση εκκίνησης επιχειρήσεων αφενός μεν για μη γεωργικές δραστηριότητες σε αγροτικές περιοχές, σε συνέργεια με δράσεις των ΠΕΠ (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ), αφετέρου για την ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων,

-Το 100% του προϋπολογισμού των μικρών εγγειοβελτιωτικών έργων (άρθρου 20 καν. 1305/2013) και το 30% του προϋπολογισμού των μεσαίων εγγειοβελτιωτικών έργων μέχρι 2,2 εκ. € (άρθρου 17§3 καν. 1305/2013) 

-Το 100% του προϋπολογισμού των δράσεων αναδασμών, αγροτικού εξηλεκτρισμού, δασικής οδοποιίας,

-Το 100% του προϋπολογισμού της περιβαλλοντικής δράσης που αφορά στην αναχλόαση των βοσκοτόπων (άρθρου 28 καν. 1305/2013).

-Το 100% των δράσεων, όπως αυτές περιγράφονται στη στρατηγική της Τοπικής Ανάπτυξης με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων (CLLD).

 

Θα εξεταστεί επίσης η εκχώρηση μέρους του προϋπολογισμού των ακόλουθων μέτρων/δράσεων:

-Μεγάλων εγγειοβελτιωτικών έργων (άρθρου 17§3 καν. 1305/2013), με προϋπολογισμό ανώτερο των 2,2 εκ. €,

-Που αφορούν σε συνεργασίες, οι οποίες στοχεύουν στη διάδοση των αποτελεσμάτων της εφαρμοσμένης γεωργικής έρευνας και την προώθηση της καινοτομίας σε όλο το φάσμα της αγροτικής ανάπτυξης (άρθρου 35§ α, β, γ δ, ε, θ του καν. 1305/2013).

 

Σημειώνεται πως τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, ένα για κάθε μια από τις ελληνικές Περιφέρειες, έχουν συνολικό προϋπολογισμό 5.278.614.122 ευρώ και οι Περιφέρειες θα κλιθούν να διαχειριστούν το 35 % των πόρων του νέου ΕΣΠΑ.

 

Για περισσότερες πληροφορίες δείτε: Την ανακοίνωση για την υποβολή των προγραμμάτων προς έγκριση:

-------------------------------

Πηγή: paseges.gr

-------------------------------